Sevdiklerimizle bağ kurarken aslında ne hissediyoruz? İşte 4 bağlanma modeli!
Psikoloji, insan ilişkilerinin dinamiklerini anlamamıza yardımcı olan pek çok teori sunar. Bu teorilerden biri de bağlanma stilleridir. Peki, ilişkilerinizde kendinizi güvende mi yoksa sürekli endişeli mi hissediyorsunuz? Farklı bağlanma stilleri hakkında bilgi sahibi olarak, kendinizi ve ilişkilerinizi daha iyi anlayabilir, sağlıklı bağlar kurabilirsiniz. İşte detaylar!
İlişkilerde nasıl bağlandığınız, psikolojik sağlığınız ve genel yaşam memnuniyetiniz üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Psikologlara göre, insanlar genellikle dört ana bağlanma stilinden birini benimser: güvenli, endişeli, kaçıngan ve düzensiz. Peki, sizin bağlanma stiliniz hangisi?
1. GÜVENLİ BAĞLANMA
Güvenli bağlanma en sağlıklı bağlanma stili olarak kabul edilir. Güvenli bağlanma geliştiren kişiler muhtemelen ihtiyaçlarına duyarlı, bakımlarında tutarlı ve emniyet ve güvenlik sunan ebeveynler tarafından yetiştirilmiştir.
Bu, araştırmacıların ebeveynlerin hedeflemesi gerektiğine inandığı bağlanma türüdür ve çocukların duygusal olarak istikrarlı ve başkalarıyla olumlu ilişkiler kurabilen yetişkinler olarak büyümelerini sağlamaya yardımcı olur.
DUYGUSAL VE RUHSAL SAĞLIĞA ETKİSİ
Güvenli bağlanma stili duygusal istikrar, güvenlik ve kendine güven ile ilişkilidir. Güvenli bağlanma tarzına sahip kişiler genellikle sıcak, şefkatli kişiliklere sahiptir.
Genellikle duygusal olarak olgun, özdenetimli ve sağlıklı özgüven seviyelerine sahiptirler. Güvenli bağlanma belirtileri gösteren kişilerde depresyon riski daha düşüktür ve genellikle zorlu durumlarla daha iyi başa çıkabilirler.
GÜVENLİ BAĞLANMA İLİŞKİLERİ NASIL ETKİLER?
Araştırmalar, güvenli bağlanmanın sağlıklı ve mutlu ilişkilerle ilişkili olduğunu ve bu bağlanma stiliyle yetiştirilen kişilerin uzun süreli romantik ilişkiler yaşama olasılığının daha yüksek olduğunu ortaya koymuştur.
Güvenli bağlanan bireylerin ilişkilerinde memnuniyet ve bağlılık yaşama olasılığı daha yüksektir. İlişkileri daha az çatışma içerir ve boşanmayla sonuçlanma olasılığı daha düşüktür.
2. KAÇINGAN BAĞLANMA
Kaçınmacı bağlanma, bebeğin veya çocuğun keşfetmek için kendini güvende hissetmediği ve ebeveynlerine karşı daha az duyarlı olduğu bir tür güvensiz bağlanmadır. Bu davranışın, bebeğin bakıcısından duygularının önemli veya ilgilenmeye değer olmadığı mesajını alması nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir.
Ayrıca, bakıcının çocuğun yiyecek ve barınma gibi temel ihtiyaçlarına yanıt vermemesinin bir sonucu olarak da gelişebilir. Buna karşılık olarak, bebeğin tepkisi duygusal olarak kendini kapatmak ve bakıcısından kaçınmaktır. Bu bir savunma mekanizmasıdır: bebek daha fazla reddedilmekten kaçınmak için duygusal olarak içine kapanır.
DUYGUSAL VE RUHSAL SAĞLIK ETKİSİ
Kaçıngan bağlanma belirtileri gösteren kişiler genellikle duygusal olarak kopuktur, başkalarını çok az önemsiyor gibi görünür ve destek için kendilerinden başka kimseye güvenemeyeceklerini hissedebilirler.
Sıcaklık veya samimiyetten yoksun olabilirler ve genellikle düşük duygusal sağlık seviyelerine sahiptirler. Bu kişiler genellikle başkalarına olumlu gözle bakmazlar, ancak kendilerine olumlu bir özgüvenleri olabilir. Genellikle soğuk ve anti-sosyaldirler.
KAÇINGAN BAĞLANMA İLİŞKİLERİ NASIL ETKİLER?
Kaçıngan bağlanma yaşayan kişiler için sevgi dolu, güvenli ilişkilere girmek zor olabilir. Genellikle başkalarına güvenmezler ve mümkün olduğunca bağımsız kalmayı tercih ederler. Ayrıca genellikle başkaları tarafından duygusal olarak reddedilmekten korkarlar ve bu nedenle kendilerinin hassas kısımlarını paylaşmaktan geri dururlar. Sıcaklık veya şefkat göstermeyebilirler, bu da ilişkileri zorlaştırabilir.
3. ENDİŞELİ BAĞLANMA
Kaygılı bağlanma, güvensiz bağlanmanın bir başka şeklidir. Kaçınmacı bağlanmaya benzer şekilde, kaygılı bağlanma sergileyen çocuklar genellikle kendilerine duygusal olarak ulaşamayan ve sıkıntı belirtilerine şefkatle karşılık vermeyen bakıcılara sahiptir.
Ayrıca bir bakıcının ihmali veya istismarı sonucu da gelişebilir. Bununla birlikte, kaçınmacı bağlanan kişilerin aksine, kaygılı bağlanan kişiler güvensiz bağlanmaya yüksek düzeyde korku veya kaygı sergileyerek tepki verirler. Bakıcılarına karşı ekstra "yapışkan" olabilirler ve sürekli reddedilme korkusuyla yaşayabilirler.
DUYGUSAL VE RUHSAL SAĞLIK ETKİSİ
Kaygılı bağlanmanın ruh sağlığı üzerinde güçlü etkileri olabilir. Kaygılı bağlanma yaşayan kişiler yüksek düzeyde nevrotiklik gösterebilir: kaygı, düşük öz saygı ve yüksek düzeyde kendinden şüphe duyma. İçe dönük kişiliklere sahip olabilirler ve başkalarına açılmakta zorlanabilirler. Zorlu durumları yönetmekte veya kendilerine güvenmekte zorluk çekebilirler.
KAYGILI BAĞLANMA İLİŞKİLERİ NASIL ETKİLER?
İlişkiler, kaygılı bir şekilde bağlı olan kişiler için zorlayıcı olabilir. Yakın ve samimi ilişkiler yaşama arzusu hissedebilirler, ancak aynı zamanda sürekli terk edilme korkusu içindedirler ve ilişkilerinde yüksek düzeyde bakım ve güvenceye ihtiyaç duyarlar.
4. DAĞINIK BAĞLANMA
Dağınık bağlanma, güvensiz bağlanmanın üçüncü türüdür. Bu bağlanma türünde, bebek bakıcısından duygusal tepki eksikliği yaşar, ancak kaçıngan veya endişeli davranışlar göstermek yerine tutarsız veya düzensiz davranışlar gösterir.
Dağınık bağlanmanın, çözülmemiş travma veya istismar geçmişi olan bir ebeveyn tarafından yetiştirilmekten kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, dağınık bağlanma, travma, ihmal veya istismarın bir sonucu olabilecek bir bakıcıdan yoğun korku duymaktan da gelişebilir.
DUYGUSAL VE RUHSAL SAĞLIK ETKİLERİ
Dağınık bağlanma duygusal istikrarsızlık ve kontrolcü ya da katı bir kişilikle ilişkilidir. Bu tür bir bağlanma bazen yüksek düzeyde dürtüsellik, kimlikle ilgili zorluklar ve başkalarıyla istikrarlı duygusal ilişkiler kurmakta güçlükle kendini gösteren Borderline Kişilik Bozukluğu (BPD) ile ilişkilendirilir.
Kaynak: Health
