Matrah artınca oran düştü, giriş seviyesine 200 TL'lik indirim göründü
Cep telefonlarında yüzde 25 ÖTV'ye tabi matrah 1500 TL'ye, yüzde 40 ÖTV'ye tabi matrah 1500 TL ile 3000 TL arasına, yüzde 50 ÖTV'ye tabi matrah ise 3000 TL ve üzeri olarak yeniden belirlendi. Düzenleme öncesi kurdaki artışın etkisiyle sadece üst seviye telefonlar değil, orta ve giriş seviyesindeki telefonlar bile yüzde 50'lik ÖTV oranına tabi olur hale gelmişti. Şimdi matrah artırıldı, ancak piyasada yüzde 25'lik dilimi görebilen telefon kalmadığı gibi, ÖTV'si yüzde 50'den yüzde 40'a düşebilecek telefon sayısı ise parmakla gösterilir hale geldi. Dolayısıyla yeni ÖTV matrahı düzenlemesi ile giriş seviyesinde birkaç modelde ortalama 200 TL'lik indirim ancak bekleniyor. İşte 'Yeni düzenleme hangi fiyat seviyesindeki telefonları ne kadar etkileyecek?' sorusunun cevabı... Necdet Çalışkan yazdı...
Türkiye’de bugün cep telefonu pazarını yakından ilgilendiren bir düzenlemeye gidildi. Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararıyla cep telefonlarında uygulanan Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahında güncelleme yapıldı. Buna göre yüzde 25 ÖTV’ye tabi matrah 1500 TL’ye, yüzde 40 ÖTV’ye tabi matrah 1500 TL ile 3000 TL arasına, yüzde 50 ÖTV’ye tabi matrah ise 3000 TL ve üzeri olarak yeniden düzenlendi.
Cep telefonlarında hangi ÖTV tutarının uygulanacağını belirleyen bu ÖTV matrahının yükseltilmesi bir süredir sektörün talep ettiği bir gelişmeydi. Konunun arka planını hatırlatacak olursak, Türkiye’de Mayıs 2019’da daha önce tüm telefonlar için yüzde 25 olarak uygulanan ÖTV oranında değişikliğe gidilmiş, kademeli ÖTV dönemi başlatılmıştı.
* Vergi matrahı 1500 TL'ye kadar olanlar % 25, 1500 TL - 3000 TL arası olanlar % 40, 3000 TL üzerindekiler için % 50
1 Mayıs 2019 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanı kararı ile cep telefonlarında ÖTV matrahı 640 TL'yi aşmayan cep telefonları için yüzde 25, 640 TL ile 1500 TL arasında olanlar için yüzde 40, bin 500 TL'yi aşanlar için ise yüzde 50 olarak uygulanmaya başlanmıştı.
YÜKSELEN KUR, TÜM TELEFONLARI YÜZDE 50’LİK ORANA GETİRDİ
Ancak Türkiye’de özellikle son bir yılda döviz kurlarındaki hızlı yükselişlerin ardından sektörde, ÖTV oranı yüzde 25 olarak uygulanan telefon kalmamıştı. Habertürk'ten Necdet Çalışkan'ın haberine göre Yüzde 25’lik ÖTV oranına tabi olabilmek için telefonun imalat/ithalat bedelinin 640 TL’yi, diğer bir ifadeyle 43 doları aşmaması gerekiyordu. Mevcut piyasa ve döviz kuru koşullarında böyle bir telefon olamadığı için de yüzde 25’lik ÖTV de aslında pratikte uygulanmıyordu.
Bu durum ÖTV matrahı 640 TL - 1500 TL arasındaki telefonlara uygulanan yüzde 40’lık ÖTV oranı için de aynı şekle dönmüştü. Şu anki dolar kuru seviyeleri, ithalat/gümrük bedeli veya imalat bedelleri dikkate alındığında piyasadaki hemen hemen tüm telefonlar yüzde 50’lik ÖTV oranı kapsamına girmişti. Dolayısıyla 3 yıl önce yasal olarak geçilen kademli ÖTV oranı düzenlemesi, kurdaki artış nedeniyle zamanla kağıt üstünde kalmış oldu.
CEP TELEFONU FİYATLARINI NASIL ETKİLEYECEK?
Bugün Resmi Gazete’de yayımlanan yeni ÖTV matrahı dilimleri, ‘Piyasadaki cep telefonu fiyatlarını nasıl etkiler?’ diye bakacak olursak, şöyle bir tablo karşımıza çıkıyor:
Öncelikle mevcut koşullarda matrahı 1500 TL’ye kadar olan telefonlar için uygulanacak olan yüzde 25’lik ÖTV oranı, yine kağıt üzerinde kalacak. Çünkü bir telefonun bu ÖTV oranına tabi olabilmesi için imalat/gümrük ve/veya imalat bedelinin 100 doların altında olması gerekiyor.
Piyasadaki giriş seviyesi akıllı telefonların fiyatlarının bile artık rahatlıkla 3000 TL’lerden başladığını görüyoruz, ki bu telefonlarda bile ithalat/imalat bedelleri, 100 doları geçiyor. Dolayısıyla giriş seviyesindeki telefonlar her ne kadar yüzde 25’lik ÖTV oranına tabi olamasa da yeni düzenleme sonrası artık en azından yüzde 50 yerine, yüzde 40 ÖTV oranına tabi olabilecek.
HANGİ SEGMENTTE NE KADARLIK BİR İNDİRİM BEKLENİYOR?
Bu da satıştaki kâr marjı hariç tüm maliyetler dikkate alındığında yeni ÖTV matrahı düzenlemesi sonrasında giriş seviyesi telefonlarda 200 TL ile 250 TL arasında bir vergi avantajının sözkonusu olması demek. Tabi küçük de olsa bu indirimi görebilmek için markaların son vergi avantajını doğrudan tüketicilere yansıtması gerekiyor.
ORTA VE ÜST SEGMENTTE İNDİRİM YOK
İthalat/imalat bedeli 200 doları geçen telefonlardan ise yüzde 50’lik ÖTV alınacak. Dolayısıyla fiyatı giriş üstü ve orta segmente, 5000 TL ve üstü cihazlarda son düzenlemeyla gelen bir değişiklik sözkonusu olamayacak.
Yeni matrah dilimi düzenlemesi üst seviye telefonlarda da bir maliyet değişikliği yaratmayacağı için, pahalı telefonlarda da herhangi bir indirime yol açmayacak.
“12 TAKSİTLE SATILABİLEN CİHAZ SAYISI ARTACAK”
Yeni ÖTV matrahı düzenlemesinin bir diğer avantajı ise dolaylı olarak da olsa giriş üstü, ve orta altı segmentinde taksit avantajı olarak görülecek.
Bilindiği üzere cep telefonu alımı amacıyla kullandırılan tüketici kredilerinde vade sınırı, satış fiyatı 5000 TL’nin üzerinden olan cep telefonlarında 3 ay, fiyatı 5 bin TL ve altında olan cep telefonları için ise 12 ay olarak uygulanıyor. ÖTV matrahının etkisiyle satış fiyatı 5000 TL’nin biraz üstünde olan telefonlarda ÖTV oranı yüzde 50 yerine yüzde 40 olarak uygulanınca, ürünün satış fiyatı da 5000 TL’nin altına düşecek ve dolayısıyla taksitlendirme sayısı da 3 aydan 12 aya çıkabilecek.
PAZARIN YARISINDAN FAZLASI GİRİŞİ SEVİYESİNE KALDI...
Cep telefonlarındaki yeni ÖTV martahı düzenlemesi ile ilgili olarak Mobil İletişim Araçları ve Bilgi Teknolojileri İş Adamları Derneği (MOBİSAD) Başkanı Mustafa Kemal Turnacı, şu değerlendirmeyi yaptı:
Düzenlemenin sektöre olumlu katkısı olacaktır. Piyasadaki cihazların neredeyse tamamı, yüzde 50 ÖTV oranına tabi hale gelmişti. Pazarın yüzde 60’ı giriş seviyesi telefonlardan oluşuyor. Bu segmentte de yüzde 10’luk indirimler olacaktır. Vergisi fiyatı 2000 TL seviyelerinde olan bir telefonda 250 TL civarı bir indirim sözkonusu olabilir. Ayrıca satuş fiyatı 5000 TL’nin altına düşenler telefonlar da 12 taksit imkanına kavuşacak. Böylece piyasada 12 taksitle satılabilen model sayısı da artacaktır.”
