Bir muhtarlık uğruna tersine göç eden edene

Türkiye’de ilk kez bir yılda bir ilden 210 bin kişilik net göç yaşandı. Bu da İstanbul’dan ve önemli ölçüde tersine göç gibi görünüyor.

TÜİK’in 2018 verilerine göre benzeri durum Ankara için de geçerli ama rakam çok daha düşük ve 37 bin düzeyinde. İzmir, Bursa, Antalya ise göç almaya devam etmiş. Sonra Adana, Konya, Gaziantep, Şanlıurfa, Mersin, Diyarbakır, Hatay gibi milyonun üzerinde nüfusa sahip iller de geçmiş yıllarda göç alırken net göç verir hale gelmiş.

EN KÜÇÜKLER GÖÇ ALDI

- 2018’de net göç alan iller ise ne ilginçtir ki sürekli ve en yüksek göç veren iller oldu. Çankırı, Ordu, Sivas, Giresun, Trabzon, Rize, Sinop geleneksel biçimde net göç verirken geçen yıl her biri 10 binin üzerinde göç aldı.

- Balıkesir, Tekirdağ, Antalya, Muğla, İzmir’i saymıyorum. Buralara hemen her yıl net göç alıyor. Almasının asıl nedeni de emeklilik yeri, büyük kentten kaçış yeri ve yaşam tarzı olarak biliniyor. Bu eğilim 2018’de de devam etmiş.

- Ancak net göç alanlar arasında Türkiye’nin en küçük illeri de yer alıyor. Hakkâri, Kilis, Bayburt, Gümüşhane, Ardahan, Kırşehir, Tunceli, Artvin, Bingöl, Burdur gibi az nüfuslu ve genelde göç veren iller ne ilginçtir ki 2018 yılında net göç çekmiş.

GÖÇTE İŞSİZLİK DE ETKİLİ

- Net göçte tersine dönüşün bir nedeni büyük kentlerdeki ekonomik zorluklar olabilir. İşsizliğin artması ile özellikle yüksek gıda fiyatlarındaki artış aileleri ve insanları geldikleri memleketlerine geri dönmeye zorlamış olabilir.

- Nitekim bu yönde bir süre önce yazı da yazdım.

Bir okurum mail mesajı gönderdi ve tersine göçün asıl nedeninin yerel seçimler olduğunu söyledi. Ben de hazırlıklıyım, hemen 2014 yılındaki yerel seçimlerde böyle bir net göçün yaşanmadığını belirttim.

2013’TE 66 BİN NET GÖÇ ALDI, 2018’DE 210 BİN NET GÖÇ VERDİ

- Gerçekten de önceki yerel seçimlerin yapıldığı 2014 yılında İstanbul ve diğer büyük iller net göç almaya devam etmiş. Seçimde oy kullanabilmek için seçmen kütüğünde yer almak ve bunun için ikametgahı seçmen listelerinin hazırlanmasına yetiştirmek gerekiyor. Buna mart ayındaki seçimlerin öncesi yıla denk geliyor. 2014 seçimlerinin önceki yılı 2013 ve bu yılda İstanbul 66 bin net göç almış.

- Zaten İstanbul 2015 sonuna kadar net göç almaya devam etti. İlk kez net göçü de 2016 yılında 71 bin ile verdi. Terör turizmi, turizm istihdamı ve İstanbul’u vurdu. Bu göç 2017’de azalarak 7 bine düştükten sonra 2018’de büyük bir artışla 210 bine yükseldi.

2014 İLE 2019 SEÇİMLERİNDEKİ FARK

- Peki 2019 yerel seçimlerinde insanlar ne oldu da ikametlerini büyük kentlerden alarak memleketlerine götürdü, seçmen kütüklerine yazıldı ve buralarda oy kullandı?

- Buradaki şeytan da ayrıntıda gizli. Bu da 2017 yılına kadar muhtarlar sadece maaş alıyor ve isterlerse primleri kendileri ödemek kaydıyla 4/b sigortalı olabiliyorlardı. Bu tarihten sonra değişiklik yapıldı ve prim ödemelerini devlet üstlendi. Bunun da aylık maliyeti 2018’de 650 liraydı. Muhtarların aldıkları maaş ise halen 1.911 lira. 2019 yerel seçimini muhtarlar açısından geçmiş yerel seçimlerinden ayıran ve çok daha önemli hale getiren 650 liralık sigorta yükünü devletin üstlenmesi oldu.

ŞEHİRDEKİ HEMŞERİLERE ÇENGEL ATTILAR

- Adaylar seçilebilmek için büyük şehirlerdeki akraba, tanış ve dostlarına çengel attı ki, 2018 yılında adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre, böylesi büyük bir göç yaşandı. Bizzat İstanbul’da bazı mahallelerden doğrudan araba ve otobüs tutarak seçmen taşıyan muhtar adayları olduğunu duydum.

- Seçimlerde çıkan 531 olayın 356’sı muhtarlık seçimleriyle ilgiliydi. Ölen 9 kişinin de 7’si gene muhtarlık seçimleri ile ilgili olduğu açıklandı.