Amazon.com kurucusu Jeff Bezos 142 milyar dolar servete ulaştı. Peki kim bu Jeff Bezos?

2018 yılında 112 milyar dolar ile Forbes listesinin zirvesinde olan Jeff Bezos, böylelikle toplam servetini 156 milyar dolara taşıdı. Jeff Bezos'un bu serveti 148 ülkenin yıllık gelirinden daha fazla.

6 ayda servetini 44 milyar dolar arttıran Bezos böylelikle en yakın rakibi Bill Gates'e de 58.5 milyar dolar fark atmayı başardı

Peki kim bu Jeff Bezos? Yakında Türkiye pazarına da gireceği söylenen Amazon.com ve uzay yatırımı Blue Origin'in sahibi en bilinen yanı ancak sıfırdan başladığı yıllardan bugünlere gelmesi kolay olmadı.

İşte çocukken evlatlık alınan 53 yaşındaki milyarder iş adamının sıfırdan yükselişinin sıra dışı hikayesi, acayip denebilecek alışkanlıkları, merakları, uygulamaları.

Jeff Bezos aslında Jeff Jorgensen olarak dünyaya geldi. 17 yaşında doğum yapan annesi Jacklyn ve biyolojik babası Ted John Jorgensen kendisi daha 1.5 yaşındayken ayrıldı. Jorgensen'in hayali aktör olmaktı. Eşini terkederek Ed Sullivan Show seçmelerine katılmıştı.

Başarısız olduktan sonra alkol sorunuyla uğraşan, tek tekerlekli bisikletle gösteri yaparak ve marketlerde çalışarak saatte 1.25 dolar kazanan ilk eşinden sonra Jacklyn, Kübalı bir göçmen olan Miguel Bezos ile tanıştı.

Bezos, Küba devriminden babasının kereste deposu kapatıldığı için henüz 16 yaşındayken tek başına kaçmıştı. ABD'ye sadece 'hamburger' demeyi bilerek gelen Miguel Bezos'a Miami'de bir katolik kilisesi sahip çıktı ve liseye devam etti.

Albuquerque Üniversitesi'nden burs alan ve mühendislik okumaya başlayan Miguel Bezos bir bankada gece vardiyasında memurluk yaparak ekstra para kazanıyordu. Jacklyn ile burada tanışıp çıkmaya başladılar.

Bezos, enerji devi Exxon'da işe girince evlendiler. Jeff Jorgensen de 4 yaşındayken Miguel Bezos'un nüfusuna geçti ve Jeff Bezos oldu. Biyolojik babasını hiç tanımadı ama Miguel'in zorluklarla geçen hayatından ve çalışkanlığından çok şey öğrendi.

Yazları dedesinin ve anneannesinin Teksas'ta bulunan çiftliğinde günlük işlerde çalıştı. Yel değirmenlerini onardı, sığırları aşıladı. 3 yaşındayken beşik yerine yatakta uyumak istediği için tornavidayla beşiğinin parmaklıklarını söktü.

Evlat edinilen iki vizyoner, başarılı teknoloji girişimcisi Steve Jobs ve Larry Ellison gibi o da başarılı olmayı saplantı hâline getirdi. Yürümeye başladığından itibaren mekaniğe tutkusuyla öne çıktı.

Kaldıklarını evin bodrumunu atölyeye dönüştürdü, saatlerce icatları üzerinde çalıştı. Hatta ailesini bodrumdan uzak tutmak için geldiklerini haber veren elektronik bir uyarı sistemi dahi kurdu. Annesi endişelenerek onu spora yazdırsa da başarılı olamadı.

Jeff Bezos sıra dışı şeyleri seviyordu. Gerçek bir Star Trek hayranıydı. Spak ve Kaptan Kirk gibi karakterler onun uzaya olan merakının daha da güçlenmesine yol açtı fakat yaşıtlarından bir farkla...

Kaptan Kirk ya da Spak olmak değil Sadri Alışık'ın Tuırist Ömer uyarlamasında her şeyi bilen kompeder (bilgisayar) gibi olmayı istiyordu.

Jeff Bezos ilk kez 10 yaşındayken 1974 yılında bilgisayarla tanıştı. Houstonlu bir firmanın okula bağışladığı, teletype cihazına bağlı anaçatı bilgisayarı kimse kullanamazken okul çıkışlarında kullanım kılavuzunu kurcalayarak programlamayı başardı.

ABD Atom Enerjisi'nde çalışan anne tarafından dedesi sayesinde bilgisayarlarla daha içli dışlı oldu. Dedesi onun bilim ve teknoloji merakını beslemeye devam etti.

Jeff Bezos bodrumda güneş enerjisiyle çalışan pişirici, lazer, robotlar ve minyatür hava taşıtları üzerine çalıştı. Bir gün anneannesini sigara içtiği için azarladı. Dedesi, "kibar olmak akıllı olmaktan zordur." dediği için yazları McDonald's restoranlarında çalışarak sabretmeyi, insanlarla ilgilenmeyi öğrendi.

Yerleri paspaslayarak geçirdiği bir yaz mevsiminin sonlarında ilk girişimciliğine imza attı. Rüya Enstitüsü adını verdiği programla 600 dolar karşılığında çocuklar için 10 günlük bir kamp düzenledi. Güliver'in Gezileri, Jules Verne, Tolkien ve Isaac Asimov klasikleri okuttu. Uzaydaki kara delikleri, mekaniği anlattı.

18 yaşındayken 1982 yılında Miami Herald'a haber oldu. Uzayda yerleşim amacını anlattı, birkaç milyon kişiyi yörünge etrafında yaşayacak şekilde kolonileştirmek istediğini belirtti. Uzay oteli açmak istediğini söyledi.

Jeff Bezos'un bugün NASA'dan 22 milyon dolarlık destek de almış, Blue Origin isminde bir uzay havacılığı girişimi var. 2000 yılında kurduğu şirketi sır gibi saklamış ve 2006'ya kadar kimsecikler de görüntüleyememişti.

Blue Origin, uzaya roket fırlatmasının yanı sıra yaşanabilir alanlar, kapsüller de tasarlıyor. SpaceX ile birlikte yeniden kullanılabilir roket fırlatmayı da başaran nadir firmalardan.

Jeff Bezos her yıl 1 milyar dolarlık amazon.com hissesi satarak Blue Origin girişimine yatırım yapmaya ve şirketin ar-ge harcamalarını fonlamaya devam ediyor.

Öte yandan, 2003 yılında kurduğu ve şu an yoğun mesai harcadığı Blue Origin'den önce Jeff Bezos ismi Amazon.com sitesini hayata geçirdiği için medyada yer buldu fakat başarılı olması yıllarını aldı.

Liseyi 1.likle bitirdikten sonra Princeton Üniversitesi'nden erken kabul alarak bilgisayar bilimlerinden mezun oldu. Intel'den gelen teklifi reddetti.

İlk girişimi olan Fitel'i kurdu ancak başarısız oldu. D.E. Shaw isimli bir fonda çalıştı ve 4 senede genel müdür yardımcılığına dek yükseldi.

1993 yılında aynı firmada araştırma asistanı olarak çalışan eşi MacKenzie Tuttle ile tanıştı ve evlendi. 1994 yılında okuduğu haberle hayatı değişti. Internet'in senede yüzde 2300 büyüdüğü okumuştu.

Internet'teki büyümeden faydalanmak istedi ve web üzerinden en çok satılabilecek 20 ürünün listesini yaptı. Araştırma yaptı ve online satışı henüz yapılmadığı için kitapta karar kıldı.

Üstelik kitaplar yer kaplamıyordu. Raflarda kolayca depolanabiliyor ve rahatça istiflenerek kargolaması zorluk yaratmıyordu. Binlerce adet satılabilirdi. Büyük kitap katalogları da yoktu. Internet satışıyla bunu da oluşturmuş olacaktı.

Jeff Bezos, New York'tan Teksas'a geldi. Babasından ödünç araba ve 300 bin dolar sermaye alarak eşiyle birlikte işini kurabileceği bir yolculuğa çıkmaya karar verdi.

Eşi arabayı sürerken Bezos yolda iş modelini kağıda döktü. Fizibilitesini yaptı. Silikon Vadisi yerine ucuz programcılar bulabileceğini düşünerek Seattle'e seçtiler ve resimdeki evi tuttular. Şirketi de garajda kurdular.

Jeff Bezos ofisi olmadığı için iş toplantılarını bir gün çanlarına ot tıkayacağı, dünyanın en büyük kitap satıcılarından Barnes & Noble kafelerinde yapmaya başladı. Aldığı 2 programcıya sitenin kodlarını yazdırdı.

İş bitmişti ancak tek eksik Internet sitesinin isminin ne olacağıydı. Bezos, siteyi ileride her şeyin bulunabileceği bir online pazar olarak düşünmüştü. Bunu çağrıştırmalı ve alfabenin ilk harflerinden biriyle başlamalıydı.

Abracadabra'dan türettiği Cadabra ismini düşünüyordu ama güvendiği insanlar bunu kadavra kelimesiyle karıştırınca vazgeçti. Awake.com, Aard.com gibi site isimlerini satın aldı fakat içine sinmedi.

Sonu gelmeyen anlamındaki relentless.com favorisiydi çünkü asıl amacı her türlü ürünün satılacağı bir siteydi ancak çevresi acımasız gibi anlamları da olan kelimenin kötü bir çağrışım yaptığını söyledi. Ondan da vazgeçti.

Bir gün aklına Amazon nehri geldi. Dünyanın en büyüğüydü. Internet sitesi de öyle olacaktı ve kimseye danışmadan sitenin ismini duyurdu. 1 Kasım 1994'te isim tescilini aldı.

Amazon.com sitesinin ilk logosu A harfi içerisinde nehrin akışını gösteren bir tasarım. İlginçtir, bugün halen relentless.com ya da awake.com adresine gittiğinizde Amazon.com sitesine yönlendiriliyorsunuz.

Şirketin şimdiki logosu ise yazıdan oluşuyor ancak A ve Z harfleri arasında sitede A'dan Z'ye her şeyin bulunabileceğine gönderme bir yapan bir ok bulunuyor.

Amazon bugünlere gelmeden önce Jeff Bezos'un sitenin ilk dönemlerinde her satışta zil çalma efektinin yankılandığı bir motivasyon sistemi kurduğu biliniyor.

amazon.com üzerinden satılan ilk kitap ise 20 dolara Douglas Hofstadter's'in yazdığı "Fluid Concepts And Creative Analogies: Computer Models Of The Fundamental Mechanisms Of Thought" isimli bilimsel eseri.

Jeff Bezos ilk günlerde 1987 model Chevrolet Blazer marka aracıyla kendisi de kitap teslimatı yapmış. O zamanlar tek istediği bir forklift almakmış.

Oysa iki ay içerisinde Amazon.com 50 eyalet ve 45 ülkede yüzlerce kitap satmayı başardı. Haftalık satış 20 bin doları buldu ve Bezos şirketteki satış zili uygulamasını kaldırdı.

1997 yılında halka arz edilen amazon.com beklentilerin çok üzerinde ilgi görerek 25 dolardan fazla bir hisse değerine ulaştı ve Jeff Bezos'u da manşetlere taşıdı.

Milyarder iş adamı medyadaki şöhretini işini büyütmek için kullandı. Pek çok satın alma teklifini reddetmekle kalmadı, kazandığı her kuruşu da siteye yatırdı. Depoları büyüttü, yenilerini ekledi ve sitenin yazılım altyapısını güçlendirdi.

1997 yılında 31 milyon dolar olan geliri 2000 yılına geldiğinde 1.4 milyar dolara ulaştı ve böylelikle alışılmış yöntemlerle çalışan pek çok kitapçıya kepenk indirtti.

1999 yılında Time dergisine kapak olan Bezos'un girişimi kısa sürede 7 bin çalışana ulaştı ancak şirket buna rağmen 7 yıl boyunca kâr edemedi. Bu süre zarfında 2.5 milyar dolar toplam zarar yazdı.

Ancak iş hacminin yüksek olması ve kârlı olmasa da çalışan, güçlü imajı sayesinde amazon.com meşhur dot.com balonunda patlamadı. Hatta diğerleri batarken Amazon ilk kârını krizdeki 2001 yılının ilk çeyreğinde, 5 milyon dolar olarak açıkladı.

Jeff Bezos bu dönemde yatırımcılığını da konuşturdu. 1998 yılında henüz yeni yeni sivrilen Google'dan 250 bin dolarlık hisse aldı. Şimdiki değeri ise 2.2 milyar dolar.

Bezos, 2011 yılında da dünyanın şu an en değerli girişimlerinden olan Uber ve Airbnb için 150 milyon dolar yatırım yapmıştı.

Amazon'un sonraki yükselişinde ise 2007 piyasaya sürülen Kindle ismindeki elektronik kitap okuma cihazının etkisi büyük.

Kitapların hakkını ucuza alıp defalarca kopyalayıp satabilen Amazon hem girdilerini ucuzlatmış hem de cihaz ve ürün satışlarını patlatmıştı. iPad bile bu gidişata dur diyemedi.

Amazon'un şu an değeri 500 milyar doları aştı. Şirketin 2016 gelirleri 136 milyar dolar olurken toplam 341 bin kişiye de iş olanağı sağlıyor.

Jeff Bezos iş yaşamındaki başarısının yanı sıra ilginç alışkanlıkları da olan bir insan.

Ünlü milyarder, Hollywood Reporter haberine göre ailesi ve kendisinin kişisel güvenliği için yılda 1.6 milyon dolar harcıyor ama ilginç bir araba tercihi var.

Jeff Bezos, birçok lüks aracı hatta jeti olmasına rağmen, medyadaki haberlere bakılırsa 4 bin dolar değerindeki 1996 model Honda Accord marka aracından da vazgeçmiyor. Bunda bir dönemki helikopter tutkusunun da etkisi büyük.

Zira Blue Origin'e fırlatma alanı sahası yapmak için 2003 yılında, Teksas'ta arazi bakarken helikopter kazası geçirmiş ve bu enkazdan sağ kurtulmayı başarmıştı. Bezos bunun ölmek için çok kolay olduğunu söyleyerek bir daha helikoptere binmemiş.

Jeff Bezos şirketlerinde eğlence düzenlemiyor, parti vermiyor hatta bedava atıştırmalık da sağlamıyor.

142 milyar dolar sahip kurt iş adamı, iyi bir iş ekibinin en fazla iki pizzayla doyabileceğine inanıyor. Yani iki büyük pizzayla doymayacak gruplar ona göre fazla kalabalık.

2 pizza kuralı olarak bilinen prensibinde mantık grupların kalabalıklaştıkça sürü psikolojisinin özgür, bireysel düşüncenin önüne geçmesi.

Jeff Bezos bazı yönlerden ise fazlasıyla cömert. Jennifer Cast isimli bir çalışanı eşcinsel evlilik için açtığı davaya yardım olarak 100 bin dolar borç isteyince 2.5 milyon dolar bağışlamış.

10 bin yıl çalışacak devasa bir saat projesi için de 42 milyon dolar ve Teksas'ta sahip olduğu araziden bir bölümünü hibe etmişti.

Kahkahasıyla ünlü Jeff Bezos, bir yandan da çalışanlarına karşı fazlasıyla talepkar olması, rehavetten nefret etmesi ve attığı fırçalarla ünlü. "Tembel misin yoksa beceriksiz misin?" en sık sorduğu sorulardan.

Müşterilerden gelen şikayet maillerini kontrol ettiği ve "?" işareti başlığıyla çalışanlarına yönlendirdiği biliniyor. Ses tonunu ayarlama konusunda bir terapistle çalışsa da zorlandığını itiraf ediyor ancak yeri geldiğinde çalışanlarına karşı çok sahiplenici.

2013 yılında satın aldığı Washington Post'un bir muhabiri İran tarafından gözaltına alınınca serbest kalması için çok uğraşmıştı. Sonrasında da özel jetiyle bizzat giderek ABD'ye getirmişti.

Arabalarla arası pek iyi olmasa da Jeff Bezos evleri seviyor. 2017 başında 23 milyon dolar ödeyerek Textile Museum ismindeki malikaneyi satın almıştı. Bu, Washington şehrindeki en pahalı emlak satışı

Ünlü milyarderin New York Century Tower gökdeleninde toplam alanı 10 bin metrekare olan 3 adet dairesi de bulunuyor.

Hollywood starlarına da yakın olmayı seven Jeff Bezos, Beverly Hill's bölgesinde 24.5 milyon dolara aldığı dev villayla Tom Cruise'un komşusu. Villada 7 yatak odası, tenis kortu, yüzme havuzu ve özel bahçe var.

Jeff Bezos'un son takıntılarından biriyse Amazon Prime Air adını verdiği drone ile teslimat hizmeti.