Finlandiya, 6'ncı kez en mutlu ülke
Finlandiya, son 6 yıldır dünyanın en mutlu ülkesi. Göller ülkesi olarak bilinen Finlandiya; en çok gayrisafi yurt içi hasılaya sahip ülke değil. Çalışanlarının en yüksek ücret aldığı ülke değil. En az vergi uygulaması olan ülke de değil. Peki nasıl oluyor da dünyanın en mutlu ülkesi olabiliyor? Finlandiya, parayla mutluluğun arasında bir bağ olmadığını top yekun gösteren en iyi örnek olurken Finlilerin bu konudaki en belirgin özellikleri parayı efendileri değil, hizmetçileri olarak kabul etmeleri
6 yıldır üst üste en mutlu ülke.
Finlandiya...
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Çözümleri Ağı (SDSN), küresel anket verilerinden yararlanarak belirlediği 'Küresel Mutluluk Raporu'nu 20 Mart Dünya Mutluluk Günü'nde yayımladı.
* 'Küresel Mutluluk Raporu' Nasıl Hazırlanır?
Gayrisafi yurt içi hasıla, sosyal destek, ortalama sağlıklı yaşam süresi, vatandaşların kendi hayatlarıyla ilgili karar alabilme özgürlüğü, cömertlik gibi konularda yapılan anketlerle hazırlanıyor.
20 Mart Dünya Mutluluk Günü vesilesiyle, on yıldır yayımlanan raporda Finlandiya, üst üste altıncı kez birinci olurken Türkiye, 106'ncı sırada yer aldı.
Finlandiya; en çok gayrisafi yurt içi hasılaya sahip ülke değil. Çalışanlarının en yüksek ücret aldığı ülke değil. En az vergi uygulaması olan ülke de değil.
Maddi olarak en yüksek değerlere sahip olmamasına rağmen Finlandiya’nın 6 yıldır dünyanın en mutlu ülkesi olmasının nedeni; Finlilerin parayı efendileri değil, hizmetçileri olarak kabul etmelerine dayanıyor.
Bir başka ifadeyle minimal bir yaşam süren Finliler için maddi unsurlar, temel ihtiyaçlarını karşılama aracı olmanın ötesinde bir anlam taşımıyor.
FİNLANDİYA
• Yüzölçümü… 338.145 km² (Türkiye'nin % 43'ü)
Nüfus
• Kadın… 2.811.355
• Erkek… 2.755.457
TOPLAM… 5.566.812 (Türkiye nüfusunun % 6.5'u)
Demografik Yapı
• Fin… % 90
• İsveçli… % 5
• Rus… % 1.5
• Diğer… % 3.5
Finlilerin mutluluk kaynağında 3 temel felsefe bulunuyor.
Finlilerin en belirgin özelliği kendilerini ve yaşam şartlarını başkalarıyla ve onların yaşam şartlarıyla kıyaslamaması. Gözleri başkasının tabağında değil. Kendi tabaklarında olanla yetinme özelliğine sahipler. Zenginin servetiyle çenelerini yormuyorlar.
Finliler; sözüm ona sosyal statülerini pahalı cep telefonu, pahalı ayakkabı, pahalı otomobillerle belirlemeye çabalamıyor. Hayattan keyif almayı lüks yaşama endekslemiyor.
Kaliteli bir yaşamın servetle değil, kendi standartlarını en iyi şekilde kullanmakla elde edileceğine inanıyorlar.
Finliler, doğa ananın en büyük mutluluk kaynağı olduğunu düşünüyorlar.
2021’de yapılan bir ankette Finlilerin % 87’si doğanın kendilerine iç huzur, enerji ve rahatlama sağladığını dile getirdi.
4 haftalık yıllık izinlerini kırsal alanda geçirip kendilerini doğa ananın kucağına bırakıyorlar.
Güven duygusu ve dürüstlüğe verilen değer, Finlilerin bir diğer temel mutluluk kaynağı.
2022’de bir deney yapıldı. Şöyle; dünyanın belli başlı 16 şehrinde bilerek 192 cüzdan düşürüldü. Cüzdanların içinde bir miktar para, sahibinin iletişim numarası ve adres bilgileri vardı. Cüzdanların sahiplerine en çok iade edildiği ülke Finlandiya oldu. 12 cüzdandan 11’i sahiplerine iade edildi.
‘Çakallık’, Finliler için büyük bir ayıp ve öyle olanların toplumdan dışlanması için oldukça geçerli bir neden.
FİNLANDİYA'DA ORTALAMA YAŞAM SÜRESİ
• Erkekler… 79.2
• Kadınlar… 84
Ortalama... 81.6 Yıl
Türkiye'de ise yaşam süresi şöyle;
• Erkekler…75.6
• Kadınlar…81.2
Ortalama... 78.4 Yıl
FİNLANDİYA'NIN EKONOMİK YAPISI (2022)
• Gayrisafi Yurt İçi Hasıla… 275.466.288.000 Euro
• Devlet Borcu... Gayrisafi Yurt İçi Hasılanın % 82.3'ü
• Genel Devlet Harcamaları...Gayrisafi Yurt İçi Hasılanın % 55.6'sı (153.159.256.128 Euro)
•Kurum Kazançları Üzerinden Alınan Vergi... Gayrisafi Yurt İçi Hasılanın % 2.7'si ( 7.437.589.776 Euro)
• Vergi Geliri... Gayrisafi Yurt İçi Hasılanın % 43'ü (118.450.503.840 Euro)
• Kişi Başına Gayrisafi Yurt İçi Hasıla…50.521 Euro
• Faiz Oranı… % 3.5
• Sosyal Harcamalar...Gayrisafi Milli Hasılanın % 29’u (79.885.223.520 Euro)
* Sosyal harcamalar: Düşük gelirli hanelere, yaşlılara, engellilere, hastalara, işsizlere ve gençlere nakit yardımları. Doğrudan ayni mal ve hizmet sunumları ve sosyal amaçlı vergi indirimleri.
FİNLANDİYA'DA ENFLASYON
• 2022 Nisan… % 5.7
• 2022 Haziran… % 7.8
• 2022 Ekim… % 8.3
• 2023 Ocak… % 8.8
FİNLANDİYA'DA KİŞİ BAŞI GELİR
• 2020 Ocak… 3.566 Euro
• 2021 Ocak… 3.642 Euro
• 2022 Ocak… 3.723 Euro
• 2022 Ocak… 3.807 Euro
Yeni istatistiklere göre, Finlandiya’da temel ihtiyaçları karşılamak için gerekli para, ayda yaklaşık 2300 - 2500 Euro arasında.
FİNLANDİYA'NIN SAĞLIK SİSTEMİ
• Hastane Sayısı… Bir milyon kişi başına 45.03
• Hastane Yatak Sayısı… Bin kişi başına 3.3
• Doktor Sayısı… Bin kişi başına 3.7
• Hemşire Sayısı… Bin kişi başına 13.86
FİNLANDİYA'DA KONUT SİSTEMİ
• Kendi evinde oturanlar… % 70.30
• Kiracılar… % 29.70
En büyük mutsuzluk kaynaklarından biri olan yüksek enflasyon canavarı, Finlandiya’da kendine pek yurt edinemiyor. Finliler pandemiden önce % 2.2 seviyesindeki kabul edilebilir orandaki enflasyonla yaşıyordu.
Pandeminin etkisiyle küresel çapta enflasyon yükselmesi doğal olarak Finlandiya’da da görüldü. Ne var ki Finliler, bu yükselmenin kısa vadeli ve telafi edilebilir oranda olduğunu düşünüyor.
Finlilerin iş hayatına bakacak olursak en dikkat çekici nokta emeklilik yaşları. Bu konuda kadın - erkek arasında bir fark gözetmemelerinin yanı sıra emekli olma yaşının yüksek olması, mutlu olmalarında önemli bir etken.
Erken yaşlarda emekli edilerek kendilerini atıl hissetmeleri engellenmiş durumda.
Mümkün olduğunca çalışma hayatının içinde tutularak deneyimleri, iş hayatına yansıtılırken ilerlemiş yaşlarına rağmen kendilerini işe yarar hissetmelerinin sağlanması, psikolojik sorunlar yaşamalarına engel oluyor.
Finlandiya'da kadınlar da erkekler de 64 yaşında emekli oluyor.
İş hayatındaki en önemli unsurlardan biri de elbette işsizlik oranı.
Finlandiya'da 2022’de % 6.7 oranına tekabül eden 173 bin kişi işsizlik sorunu yaşadı.
FİNLANDİYA'DA İŞ HAYATI
• Tam Zamanlı Çalışan Kişi Sayısı… 2.093.700
• Yarı Zamanlı Çalışan Kişi Sayısı… 488.300
Toplam Çalışan Kişi Sayısı… 2.582.000
FİNLANDİYA'DA VERGİ SİSTEMİ
• Kurumlar Vergisi… % 20
• Satış Vergisi… % 24
Ülkedeki tüm mal ve hizmetler KDV’ye tabi olup, ürün gruplarına göre KDV oranları şu şekilde:
• Kitap, ilaç ve spor karşılaşmaları, eğlence ve kültürel etkinlik biletleri… % 10
• Gıda… % 14
• Endüstriyel ürünler… % 24
• Gelir vergisi, artan oranlarda progresif olarak uygulanıyor... Kazanç seviyesine göre % 6, % 17.25, % 21.25 ve % 31.25
• Elektrik, yakıt, yağ atıkları ile alkol, bira, tütün ve alkolsüz içecek ve mineralli suların özel tüketim vergisi... % 2.7 - % 90
FİNLANDİYA'DA EĞİTİM – ÖĞRETİM
• Okuma - Yazma Oranı… % 100
• Temel Üniversite... 17
• Uygulamalı Bilimler Üniversitesi... 27
Finlandiya’da örgün öğrenim oldukça dikkat çekici.
• Okula 7 yaşını doldurduktan sonra başlanıyor. Zorunlu öğrenim 9 yıl. Zorunlu eğitim 2021'de genişletildi. İlköğretimden sonra bütün gençlerin ikinci derece eğitimi tamamlayana kadar veya 18 yaşını doldurana kadar eğitim almaları zorunlu.
• Çocuklar genellikle mahallerindeki okullara gidiyor.
• Okulla ev arası mesafe az olduğundan çocuklar, okullarına yürüyerek gidiyor. Aileleriyle ya da servislerle okula gitmeyen çocuklar böylece bağımsızlığı ve kendilerine güvenmeyi erken yaşlarda deneyimliyor.
• Bazı kırsal bölgelerdeki okullarda ise öğrencilerin ulaşımları servislerle ve ücretsiz olarak karşılanıyor.
• Zorunlu eğitim döneminde öğrenciler, ana dil, sağlık eğitimi, ahlak eğitimi, sosyal bilimler, matematik, fizik, kimya, biyoloji, coğrafya, tarih, beden eğitimi, müzik, görsel sanatlar, el sanatları, ev ekonomisi ve rehberlik dersleri görüyor.
• Öğrencilerin her ders için yüksek başarı gösterme zorunluluğu bulunmuyor. Kendi ilgi ve ihtiyaçları doğrultusunda eğitim programları oluşturuluyor. Öğretmenler öğrencileri bilmedikleri ve ilgi duymadıkları bir konu hakkında fikir sahibi olmaya zorlamak yerine, öğrencilere kendi yeteneklerini keşfettirerek ilgi duydukları alanda kendilerini geliştirmeye teşvik ediyor.
• Eğitim süresi günde 4 saat. Teneffüs süreleri ise 15’er dakika.
• Öğrencilere ilk altı yılda ders notu verilmiyor. 16 yaşına kadar herhangi bir sınava tabii tutulmuyorlar. Öğrencilerin başarıları; gösterdikleri olumlu davranışlar ve yetenekleri doğrultusunda belirleniyor. Sınavların öğrencilerin öğrenme heyecanını azalttığı ve strese neden olduğu düşünülüyor.
• Öğrencilerin evde ödev yapma süresi haftada 2 -2.5 saati geçmiyor.
• Öğretmenler 6 yıl eğitim almak zorunda. Mezun olmak, öğretmenlik yapmayı garantilemiyor. Öğretmenlerde özellikle öğrencilerle iyi ilişkiler kurma, çocukların düzeyine inebilme, dünyadaki gelişmeleri takip etme, araştırmacı bir kişiliğe sahip olma, ve empati kurabilme gibi kriterler aranıyor. Öğretmen olmak için üniversiteye gidenlerin sadece onda biri öğretmenlik hakkını elde edebiliyor.
* Finlandiya'da yılda kişi başına düşen kitap okuma oranı ortalama 57 kitaba denk geliyor.
FİNLANDİYA'DA SOSYAL HAYAT
• Sinema Sayısı… 179
• Tiyatro Sayısı… 164
• Kütüphane Sayısı… 863
* Kontrolü devlette olan kumarhanelerin tüm kârı hayır kurumlarına bağışlanıyor.
* Her yıl 1 milyon kişiden sadece 4 kişi trafik kazası geçiriyor.
* Kamuya açık alanlarda yüksek sesle konuşanlar, bulunduğu ortamdan hakaret edilerek kovulur.
* Her 10 plastik şişeden 9’u geri dönüştürülebiliyor.
* Kişi başına yıllık atık miktarı… 594.9 Kg
* Kişi başına günde ortalama kahve tüketimi 8 -9 fincan. (Kahveyi bizim gibi yapıyorlar)
* Finler, oldukça dakiklerdir. Randevuya birkaç dakika bile geç kalınması halinde kimse kimseyi beklemez.
Elbette içinde bulunduğu coğrafya da mutluluklarına gölge eden unsurların az olmasını sağlıyor.
Komşuları Norveç, İsveç ve Rusya.
Sosyo - ekonomik yapı, kültür ve hayatı kaliteli şekilde yaşama adına benimsenen felsefeler, komşularında da farklı değil.
Bu nedenle de komşularıyla sorun yaşamıyorlar.
DEPREMİ OLMAYAN ÜLKE
Finlandiya’da neredeyse hiç olmuyormuşçasına doğal afet yaşanmıyor.
Örneğin deprem…
Finlandiya’da deprem olmaması, daha doğrusu yıkıcı depremler olmaması da elbette Finlilerin mutluğunu zedelemeyen önemli bir unsur.
İstatistiklere göre Finlandiya'da, yüz yılda bir yaklaşık 4 büyüklüğünde yalnızca 4 - 5 deprem meydana geliyor. 1626’daki 5 büyüklüğün altındaki depremde sadece Paltaniemi Kilisesi yıkıldı.
Son yıllara baktığımızda ise Aralık 2017'de Lumijoki'de 3.3, Temmuz 2022’de 2.8 ve Ağustos 2022'de ise 2.0 büyüklüğünde depremler meydana geldi.
